Preek over 2 Korintiërs 3:4-9

Intrigeren

Kijk goed. Let op. Nu komt het. Je mobiel is uit. Je bent gestopt met praten met degene die naast je zit. Alle concentratie is op het scherm voor je. Daar wordt alle aandacht op gericht. Je hoort aan de muziek die langzaam aanzwelt. Je gaat iets bijzonders zien. Een indrukwekkend verhaal uitgebeeld door de beste acteurs van de wereld. Gefilmd door de beste cameramensen. In een van de mooiste landschappen die je je kunt voorstellen.

Al je aandacht gaat uit naar de film die gaat beginnen.

Maar… is die eigenlijk wel al je aandacht waard? Ja, het is een prachtig verhaal over liefde, trouw, heldenmoed. Maar de acteurs die dat alles zo prachtig verbeelden, spelen het ook maar. In hun eigen levens blijken zij niet altijd zo lief, zo trouw, zo dapper. Het verhaal haalt je even weg uit de sleur van je eigen leven. Dat is zoveel gewoner. Saaier, minder bijzonder. Kan dat verhaal van de film wel echt?

En toch… je kijkt er met volle aandacht aan.

Misschien herken je in dat beeld. Misschien niet. Misschien houd jij niet van de bioscoop, maar meer van kijken naar sport. Formule. Of richt jij je aandacht op nieuwe kleding om te kopen. Mooie vakanties. Een mooi huis. Een mooie auto.

[dia 3]

Het maakt niet uit. Het is er allemaal. Er is zoveel moois te koop, te doen, te ervaren. En allemaal vraagt het om je aandacht. Prachtige reclames roepen: kijk hier, dit is mooi! Dit is prachtig. Het heeft allemaal uitstraling. Net als de mensen die erbij horen. Die iets laten zien -dit is mooi, hier moet je zijn. Mensen die iets zijn wat jij ook wel zou willen zijn: knap, sterk, sportief, briljant, zelfverzekerd…

Het is aanlokkelijk om naar te kijken. Om het mee te maken – die vakantie, dat evenement – om het te hebben – die kleding, die schoenen, die telefoon, dia auto. Gemakkelijk word je er toe verleid: het is ook zo mooi. 

Identificeren

[dia 4] Maar dan zit je hier in de kerk. Hier is misschien maar weinig van de glitter en glamour van de wereld buiten te vinden. Al proberen we misschien toch wat mee te nemen: mooie kleren, de goede schoenen, een goed kapsel. Hoe lang hebben jullie vanochtend voor je klerenkast en je spiegel gestaan? Ik heb ook mijn best gedaan er een beetje leuk uit te zien. Mijn haar goed, een leuk overhemd.

En misschien verwacht je dat ook wel van de kerk. Het moet hier ook mooi, spannend, boeiend zijn. Misschien wil je wel een voorganger die het goed kan vertellen, die je echt helemaal meeneemt in zijn verhaal. Iemand met uitstraling, iemand die inspireert door zijn geloof. Die een verhaal heeft dat je raakt en helemaal meeneemt. Of misschien verwacht je het meer van de muziek – dat moet me raken, meenemen. Me echt iets doen.

Maar waarschijnlijk valt het allemaal nogal eens tegen. De kerkdiensten zijn geen spannende evenementen. De preek of de predikant trekt niet vanzelf alle aandacht naar zich toe. Juist niet. Je moet eerder je best doen om je aandacht erbij te houden. De preek is vaak geen levensveranderende ervaring. Soms ben je een uur later al weer vergeten waar het over ging. En met het zingen word je niet altijd zo diep geraakt. Zit je hier dan eigenlijk nog wel goed? Zou je niet beter naar een kerk gaan, waar het je meer raakt, waar het je meer zegt?

Informeren

Het lijkt op waar Paulus en de gemeente van Korinte mee te maken hebben. Een heel groot deel van Paulus’ 2^e brief aan de Korintiërs is Paulus bezig zich te verantwoorden tegenover de Korintiërs. Het lijkt erop dat ze in Korinte Paulus een beetje vonden tegenvallen als apostel. Wat hij liet zien had minder uitstraling dan ze hadden gehoopt en verwacht. Paulus was geen groot spreker met veel uitstraling. Er waren heel wat mensen die dat beter konden. Paulus sprak zelden over zijn bijzondere ervaringen in het geloof die andere sprekers wel leken te hebben. Eigenlijk leek Paulus eerder zwak dan sterk. Kwetsbaar misschien wel. Wat stelt hij eigenlijk voor?

Paulus zegt als antwoord: Kijk eens naar jezelf. [dia 5] Dat jullie een gemeente zijn, dat jullie in God geloven, dat laat het beste zien wie ik ben. Jullie zijn als het ware mijn aanbevelingsbrief. Zoals iemand die solliciteert een aanbeveling kan hebben van zijn school of zijn vorige werkgever, zo is de gemeente van Korinte dat voor Paulus. Dat die gemeente er is, dat ze geloven in Jezus, dat laat zien wie Paulus is – een dienaar van God.

Misschien is dat iets om je ook eens af te vragen als je het gevoel hebt dat je van alles in de kerk mist – misschien bij je broers en zussen in het geloof, bij de voorganger, of de muzikanten. Maar hoe is mijn geloof eigenlijk begonnen? Wat heeft ervoor gezorgd dat ik ging geloven? Wat zorgt ervoor dat ik nog steeds geloof? Zijn dat allemaal spectaculaire mensen en gebeurtenissen geweest – of heeft God in mijn leven ook – misschien wel vooral – gewerkt door gewone, kwetsbare, beperkte mensen?

Paulus was ook zo’n beperkt mens. Natuurlijk is het niet mijn verdienste, zegt Paulus, dat jullie er zijn. God heeft mij daarvoor geschikt gemaakt. God heeft door mij heen gewerkt. Hij heeft ons geschikt gemaakt om het nieuwe verbond te dienen. [dia 6]

‘Het nieuwe verbond’. Laten we even inzoomen op dat woord. Het is een uitdrukking bij de profeet Jeremia (31:33-34)

‘Dit is het verbond dat Ik in de toekomst met Israël zal sluiten – spreekt de HEER: Ik zal mijn wet in hun binnenste leggen en hem in hun hart schrijven. Dan zal Ik hun God zijn en zij mijn volk. Men zal elkaar niet meer hoeven te onderwijzen met de woorden: “Leer de HEER kennen,” want iedereen, van groot tot klein, kent Mij dan al – spreekt de HEER. Ik zal hun zonden vergeven en nooit meer denken aan wat ze hebben misdaan.’

Het Oude Verbond, dat is het verbond dat God met Israël sloot in de woestijn bij de berg Sinaï. Daar kregen ze toen de geboden van God. Heel indrukwekkend was dat. Gods stem donderde vanaf de berg. Mozes zelf sprak met God. En ook dat was indrukwekkend. Mozes had uitstraling. Letterlijk. Zijn gezicht straalde van de heerlijkheid van God – het licht dat van zijn gezicht straalde was als het licht van de zon. Dat was voor mensen niet te doen. Telkens als Mozes je aankeek, of als hij maar door het kamp liep, dan kreeg je licht als van de zon recht in je gezicht, in je ogen. En dus bedekte Mozes zijn gezicht met een doek, zodat mensen niet meer verblind werden door dat licht.

Wat een uitstraling, wat een glorie! Ja, zegt Paulus, maar dat was nog maar het oude verbond. Dat ging toen om het verbond, waarbij Israël de wet van God kreeg. De wet waardoor wij ook veroordeeld worden – want die wet zegt hoe je moet leven – Heb God lief boven alles en je naaste als jezelf – kort samengevat, maar we moeten toegeven dat dat dat helemaal niet lukt. En wie dat niet doet, wie niet zo liefheeft, heeft zijn recht op leven verloren.

Dat verbond dus, dat de dood bracht, dat had al zoveel uitstraling. Moet je nagaan wat voor een uitstraling het nieuwe verbond heeft. Het nieuwe verbond is gekomen met Jezus. Hij gebruikt die uitdrukking ‘het nieuwe verbond’ ook. [dia 7] Toen Hij het Avondmaal vierde met zijn leerlingen en Hij de beker wijn gaf. Paulus had dat ook geschreven in zijn eerste brief aan de Korintiërs: ‘Deze beker is het nieuwe verbond, dat door mijn bloed gesloten wordt. Doe dit, telkens als jullie hieruit drinken, om Mij te gedenken.’(11:25) Het gaat hier niet om een verbond van de wet. Een verbond waarin je ontdekt hoe erg je tekort schiet. Maar juist om een nieuw verbond, een nieuwe verbinding, een nieuwe verbinding met God. Hierin gaat het om vrijspraak, om liefde. Je ontdekt hier – je mag echt leven. Zonder veroordeling. Je mag God je Vader noemen door het bloed van Jezus.

Paulus zegt dus – dienaar zijn van dat nieuwe verbond – dat heeft echt uitstraling. [dia 8] Niet dat Paulus nu net als Mozes – of nog meer – letterlijk een stralend gezicht heeft. De glorie van Paulus is vaak voor het oog verborgen. Dat schrijft hij ook in het vervolg. Net als Gods glorie in Christus verborgen was. Jezus’ hoogtepunt letterlijk, was aan het kruis. Daar wordt Hij verhoogd. Daar wordt Gods liefde, Gods opoffering het meest zichtbaar. Maar dat lijkt een dieptepunt. Maar als je begrijpt wat er gebeurt, zie je juist daar Gods grootheid, zijn glorie.

Als je Jezus aan het kruis ziet hangen, zou je kunnen denken – alles is verloren. Maar als je weet dat Hij zelf God is die naar ons toekomt. Die zich laat kruisigen. Die zich geeft in liefde, dan zie je iets heel anders: dan zie je Gos ongelooflijk grote liefde die alles kan overwinnen. Ook alle haat, zonde en onverschilligheid in jouw leven.

En die glorie van God straalt af op de boodschappers, op de dienaren van het nieuwe verbond. Bij bij Paulus. Als je hoort wat zijn boodschap is, dan zie je hoe groot zijn luister, zijn glorie, zijn uitstraling is. Dan denk je – wow wat bijzonder!

Laat ik een voorbeeld geven van de kerk waar ik mag werken. [dia 9] Die kerk lijkt niets bijzonders. Die staat in een wijk die zestig jaar geleden snel gebouwd is en nu weer tegen de vlakte moet. Gelukkig is onze kerk een iets steviger gebouw, het kan blijven bestaan. Maar het lijkt niets bijzonders.

En toch straalt hier de glorie van God vanaf.

• Hier komt elke zondag een man die in de gevangenis zat, maar in de gevangenis de echte vrijheid ontdekte.
• Er komen hier mensen die geen familie hebben die naar ze omkijken. Maar in de kerk hebben ze een nieuwe familie gevonden – echte broers en zussen
• Er komen mensen elke week die met de nek worden aangekeken door anderen, omdat ze vluchteling zijn, of een handicap hebben, of een beetje anders zijn dan andere mensen. Maar hier tellen ze mee als vrijwilligers die helpen bij voedsel uitdelen.
• Hier komen mensen die ruzie met elkaar hadden en maar nu vrede gesloten hebben, omdat God vrede met hen gesloten heeft.
• En zo kan ik nog wel even doorgaan.

[dia 10]

Misschien kun je zo ook kijken naar de kerk in Eemdijk – waar straalt de glorie van het nieuwe verbond?

Inspireren

In het algemeen willen meegeven. Kijk verder dan naar wat je in eerste instantie ziet of hoort. Luister niet als iets heel indrukwekkend gezegd wordt. Maar probeer vooral te luisteren naar wat er gezegd wordt, naar wat er gecommuniceerd, naar wat er overgedragen wordt.

Kijk verder dan naar het uiterlijk. Misschien leef je samen met mensen in een gezin die allemaal niet zo bijzonder lijken. Misschien vind je je vader en moeder maar een beetje saaie mensen. Andere ouders lijken veel hipper, eigentijdser, leuker. Maar kijk eens naar wat ze op je overbrengen, wat willen ze je meegeven? Wat doen ze voor jou? Voor anderen? Wat zie je dan?

Ik hoop dat je dan ook mooie en goede dingen ziet: aandacht, liefde, trouw, zorg. Ik hoop dat je dan ziet dat ze echt het beste voor je zoeken. Dat ze je willen leren hoe goed God is. Hoe goed het is om met Hem te leven. (Ik weet wel dat dat niet altijd zo is. Dat niet alle ouders goed voor hun kinderen zorgen. En geen een ouder doet het perfect.)

Zo kun je om je heen kijken in je gezin, maar ook bij je vrienden, je collega’s, op school, in de kerk. Wat brengen mensen daar over? Wat laten ze zien door hen daden? Wat is het waardevolle dat  de mensen om je heen je willen geven, ook als ze niet zoveel uitstraling hebben?

Je kunt de vraag ook omdraaien – wat communiceer jij naar anderen, wat deel jij uit? Ben je vooral bezig om goed over te komen – vlot, hip, mooi, leuk, gevat, met de goede spullen en de goede ervaringen? Of  ben je bezig met wat je die ander echt kunt geven? Jouw aandacht, jouw zorg, jouw liefde?

Iustificatio impii

Dat past bij leven uit het nieuwe verbond. Het nieuwe verbond is vrijspraak. Dat is echt een nieuwe manier van leven. De oude manier van leven, het leven zonder Christus, is een leven dat je opjaagt: jij moet iets presteren. Jij moet iets voorstellen. Jij moet iets bereiken.

Al die prachtige dingen die om je aandacht vragen – films, verhalen, vakanties, evenementen, spullen. Die vragen vaak ook iets van jou. Ze willen dat jij hen nodig hebt. Dat jij niet zonder hen kan. Ze roepen het gevoel bij je op dat je iets mist als je ze niet koopt, niet meemaakt. Reclames zeggen dat soms zelfs: ‘dit is je laatste kans’. Koop me nu, anders loop je iets mis. Anders krijg je spijt. Anders koopt een ander mij en kun jij mij niet meer hebben.

Zorg dat je op dat feestje, op die vakantiebestemming geweest bent. Anders heb je iets gemist. Dan hebben al je vrienden straks mooie verhalen, maar jij kunt niet meepraten.

Spullen kopen. Ervaringen meemaken, kopen. Dat straalt ook af op wie jij bent. ‘Als het niet op Instagram staat, is het niet gebeurt.’ Je laat het zien. Kijk wat een leuk shirtje voor zo weinig geld. Kijk wat een coole vakantie, wat een gaaf feest.

Dat kan leuk lijken, maar je raakt er in gevangen. Je bent nooit cool genoeg. Iemand anders is altijd weer cooler, beter, leuker, enzovoort.

Maar het nieuwe verbond is het verbond van vrijspraak: God zegt – ik heb je lief. Zoals je bent. Je bent mijn kind. Zoals je bent. Jij hoeft niets te bewijzen – ik heb je mijn liefde al bewezen. Je kunt niets hogers worden dan je al bent – mijn kind. Geniet van al het goede dat ik je hier geef. Gewoon, omdat ik het geef. Niet omdat je daarmee iets moet bewijzen aan anderen. Geniet het gewoon. Wees er gewoon blij mee.

Ik sluit een nieuw verbond met je. Ik maak een nieuwe afspraak: ik maak je een nieuw mens. Een mens die niet van alles moet, maar een mens die op Mij lijkt. Mijn liefde schrijf ik in je hart, zodat je zelf gaat liefhebben. Zodat mijn licht ook van jou afstraalt. Jij krijgt echt uitstraling. Dat is niets oppervlakkigs. Nee, jij straalt eeuwig licht uit. Mijn licht voor de wereld. Dat ben jij.

Interrumperen

En dus: Wees niet zo onder de indruk van alles en iedereen die ‘uitstraling’ heeft. Natuurlijk – je kunt geraakt worden door een mooi filmpje, een flitsende presentatie, iemand met uitstraling, mooie spullen zijn aantrekkelijk. Maar voordat je je erdoor laat leiden, vraag je nog eens af – waarvan is dit een boodschapper –  van het nieuwe verbond van liefde, van vrijspraak, van Gods zorg en aandacht? Of is de boodschap eigenlijk iets anders?

En ook in de kerk. Hoe zouden wij – jullie hier in Eemdijk; ik weet weinig van jullie, dus als ik dingen zeg, die niet op jullie slaan, laat ze liggen, als het raak is, neem het mee – reageren als Paulus je predikant was. Zouden we klagen dat hij te lang preekt, te weinig uitstraling heeft, saai is – of zouden we blij zijn omdat hij echt het evangelie brengt?

Hoe kijk je naar de kerk? Als een saaie weinig inspirerende plek? Beetje ouderwets? Of als de plek waar je leert ontdekken wat de allerbeste boodschap van de wereld is – ook al klinkt het soms saai, bekend, uitgesleten, maar toch: God heeft mij, ons, lief door Jezus! Hier moet ik zijn, want hier gaat het over het allerbelangrijkste van het leven!

Initiëren

Hoe blijf je bij het allerbelangrijkste in het leven?

[dia 11]

Nieuwe seizoen – misschien moet je stug volhouden wat je altijd al deed – ook al is het soms lastig. Telkens weer tijd vrijmaken voor bidden, bijbellezen, een bijbelstudiegroep, naar de kerk gaan. Ook als het ritme er uit is gegaan door de vakantie of door iets anders. Breng het er weer in. Want al is de uitstraling misschien verborgen – dit is het mooiste wat er is. God heeft grote plannen voor deze wereld en jij mag meedoen.

Misschien erg voor de hand liggend. Maar voor de meeste christenen is dat het belangrijkste om geloven vol te houden. Gewoon die dingen gebruiken – de Bijbel, gebed, de kerk, Bijbelstudie – die God geeft om het in het geloof vol te houden.

Andere tip: Je afvragen – wat is er wel als je iets mist in de kerk (gezin, werk, familie, vrienden). Schrijf het op. Dank God ervoor.

Je ziet het misschien niet altijd gelijk, maar als je het God vraagt, ga je het echt zien – Paulus zegt dat ook in het vervolg: ‘telkens als iemand zich tot de Heer wendt, wordt de sluier weggenomen.’ (3:16) Wie zoekt zal vinden. Wie klopt wordt opengedaan. Lees de Bijbel, luister naar het evangelie, bid en God belooft – dan zal ik je de echte glorie, de echte uitstraling laten zien. Richt daarop al je aandacht – op de uitstraling van het nieuwe verbond